Het is een baby! Al van bij de blauwe/roze wereld van het kraambed wordt duidelijk hoeveel beelden er vasthangen aan ‘meisjes’ en ‘jongens’. Ouders, grootouders en anderen gaan vanaf dit prille begin je spruit (on)bewust anders behandelen naargelang het een jongen of een meisje is. Het wordt niet alleen snel duidelijk dat er jongens en meisjes zijn (sekse). Ook alle ideeën en verwachtingen die hieraan vasthangen (gender) krijgen kinderen met de paplepel ingegoten. Meisjes houden van poppen en jongens van auto’s, toch? Uit onderzoek blijkt dat driejarigen al behoorlijk stereotiepe ideeën hebben over wat het betekent om een jongen of meisje te zijn. Niet alleen het beeld dat ze van anderen hebben, maar ook hun zelfbeeld wordt hierdoor mee vormgegeven. Met een genderbewuste opvoeding leer je je kind dat er meer mogelijkheden zijn dan wat de clichés ons voorschrijven.

Wie vandaag in een speelgoedwinkel komt, kan bijna niet om de jongens-meisjes opdeling heen. Je hoeft het typisch jongens- of meisjesspeelgoed niet te verbannen, maar je kunt er wel maat in houden. Ga voorbij aan de ridder/prinsessenversie van stiften, puzzels, gezelschapsspelletjes, boeken, fietsen, bouwblokken en kleurboeken en kies bewust voor de genderneutrale variant. Dat broers en zussen zo ook makkelijker samen zullen spelen is een extra bonus.

Wees niet bang!
Ziet de kamer van je dochter eruit als een ontplofte roze taart? Laat ze alle niet-roze speelgoed links liggen? Panikeer niet, de kans is groot dat ze een jaartje later rozemoe is. Zowel kleine jongens als meisjes gaan vaak door een fase waarin ze erg genderstereotiep gedrag en voorkeuren hebben. Ook dit is een belangrijke stap in hun ontwikkeling. Blijf zelf het goede voorbeeld tonen, maar leg je kind niets op.
Omgekeerd gaan kleine jongens of meisjes soms door een fase waarin ze net extra aangetrokken zijn tot (spel)gedrag dat stereotiep bij de andere sekse hoort. Ook deze fase is heel normaal, je moet je er absoluut geen zorgen over maken.

Is een meneer met lang haar een meisje?
“Waarom lachen ze met mijn roze t-shirt?” “Waarom heeft die meneer lange haren?” “Waarom ben jij niet altijd thuis zoals de mama van X?” “Mogen meisjes ook op judokamp?” “Wat betekent ‘mietje’?”
Ontwijk een oprechte vraag van je spruit niet maar probeer die zo eerlijk mogelijk te beantwoorden zonder in genderstereotypen te vervallen. Leg uit dat er heel veel verschillende soorten gezinnen, mensen, voorkeuren en taakverdelingen bestaan en dat iedereen respect verdient. Spreek hen uitdrukkelijk tegen als ze stereotiepe uitspraken doen over zichzelf of anderen.

Gebruik je gezond verstand en stimuleer je kinderen dat van hen te gebruiken.
Een genderneutrale opvoeding is vooral een kwestie van gezond verstand. Wees ervan bewust dat ook jij beïnvloed bent door de wereld rondom ons en probeer bewust je blik open te houden. Stimuleer je kinderen om verder te kijken dan de clichés en maak hen duidelijk dat er heel veel verschillende mogelijkheden zijn.
Boeken zijn een prima middel om de kritische geest van je kinderen aan te wakkeren. Er zijn heel wat leuke kinderboeken op de markt die op een fantasierijke manier stereotypen doorprikken. Voorbeelden ervan vind je via onderstaande link.

Deze tip is een samenwerking met EXPOO, het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning en onderdeel van Kind en Gezin. EXPOO biedt op de website www.groeimee.be opvoedinformatie op maat van ouders.